به گزارش تحریریه، مذاکراتی که از سال ۱۳۹۲ برای نخستین بار بین ایران و گروه ۱+۵ برگزار و دو سال بعد به برجام ختم شد، تاکنون تنها بر روی کاغد باقی مانده است و در روزهای پایانی دولت روحانی به یکی از انتقادات جدی علیه دولتمردان تبدیل شده است.

این انتقاد زمانی توجه رسانه های مختلف داخلی و خارجی را به خود معطوف کرد که از زبان رهبر معظم انقلاب جاری شد. رهبری روز چهارشنبه ششم مردادماه در آخرین دیدار خود با اعضای دولت دوازدهم از اعتماد این دولت به کشورهای غربی انتقاد کرد و گفت دولت آینده باید از این تجربه استفاده کند.

رهبری با بیان اینکه «در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد»، خطاب به روحانی و کابینه‌ او گفت که به صورت مکرر به آنها درباره بی‌اعتمادی به غرب هشدار داده و از آنها انتقاد کرد که هرجا موضوعات را به توافق و مذاکره با غرب و آمریکا موکول کردید، آنجا ماندید و نتوانستید پیش بروید.

این در حالی است که دولت روحانی پیش از آغاز گفت وگوهای هسته ای برای دستیابی به توافقی پایدار به طرف غربی خوشبین بود که جمله وی مبنی بر اینکه «آمریکایی‌ها کدخدا هستند و با کدخدا بستن راحت‌ تر است» هنوز از اذهان عمومی پاک نشده است. هر چند به دنبال خروج دولت ترامپ از برجام و آغاز کارزار فشار حداکثری بر ایران، دولت روحانی تا حدی به سوی شرق متمایل شد که انعقاد توافق راهبردی ۲۵ ساله تهران – پکن از نتایج این تغییر رویکرد است.

با توقف مذاکرات هسته ای بعد از دور ششم، طی هفته های اخیر گمانه زنی هایی پیرامون میزان پیشرفت گفت وگوها صورت گرفته است. بیست ودومین و به عبارتی آخرین گزارش برجامی ظریف به مجلس از پیشرفت های قابل ملاحظه حکایت می کرد و ایران و طرف مقابل را در چند قدمی توافق نشان می داد؛ موضوعی که از سوی شورای عالی امنیت ملی مورد تایید قرار نگرفت.

بعد از انتشار خبر رد پیش نویس توافق ایران و غرب در شورای عالی امنیت ملی، این پرسش در ذهن عموم مردم و کنشگران سیاسی شکل گرفت که چرا برایند شش دور مذاکره از سوی شورای مذکور رد شده است؟ تا اینکه همزمان با انتقادات رهبری از اعتماد دولت روحانی به غرب، جزییاتی از زیاده خواهی آمریکایی ها به نقل از «کاظم غریب‌آبادی» نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین انتشار یافت.

به گفته غریب‌آبادی، آمریکایی‌ها بسیاری از خواسته‌های ایران را در مذاکرات احیای برجام نپذیرفته‌اند و برای برداشتن بعضی تحریم‌ها شرط‌ گذاشته‌اند. شرط آمریکا برای خارج کردن نام سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی، پذیرفتن بندی از سوی ایران برای انجام گفت‌وگوهای آتی درباره مسائل منطقه‌ای است که به گفته او کاملاً با موضوع مذاکرات غیرمرتبط و مضر است.

نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی به موارد دیگری از خواسته های ایران نیز اشاره کرد که آمریکا حاضر به انجام آنها نشده است که عبارتند از: لغو دستور اجرایی تحریم تسلیحات متعارف؛ رفع تحریم‌ها علیه بیش از ۵۰۰ نفر که در زمان دولت دونالد ترامپ به دلایل غیرهسته‌ای تحریم شدند؛ لغو قانون تحریمی «کاتسا»؛ دادن تضمین برای جلوگیری از خروج دوباره آمریکا از برجام در آینده حتی برای یک دوره زمانی معقول؛ بحث درباره خسارات وارده به ایران بعد از خروج آمریکا از برجام و همچنین پذیرش یک دوره راستی‌آزمایی بعد از رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران.

اگر چه در روزهای اخیر از خود شخص روحانی گرفته تا ربیعی و دیگر اعضای تیم دولت در صدد پیوند دادن مشکلات اقتصادی و ماندگاری تحریم ها به دوگانه مصوبات مجلس و عملکرد شورای عالی امنیت ملی برآمده اند اما صحبت های غریب آبادی پیامی دیگر داشت. او که خود در این سال ها یکی از دیپلمات های حاضر در مذاکرات هسته ای بوده از زیاده خواهی آمریکا در مذاکرات پرده برداشت و آب پاکی را روی دستان آن دسته از دولتمردانی ریخت که همچنان روی تعهد و دوستی با غرب حساب باز کرده اند.

پایان/